Trzebania. Uroczystość pod pomnikiem poległych powstańców, 1929 rok

nr inw. MLPHa 1251
W zbiorach Muzeum Okręgowego w Lesznie od 2007 roku, dar

Pomnik Ś. p. Leona Włodarczaka i Wacława Andrzejewskiego poruczników 6 Pułku Strzelców Wielkopolskich poległych w dniu 2 lipca 1919 w Lasach Kąkolewskich w obronie ziemi leszczyńskiej. Fundacja Hrabiego z Brudzewa Mielżyńskiego.

nr inw. MLPHa 1254
W zbiorach Muzeum Okręgowego w Lesznie od 2007 roku, dar

Traktat rozejmowy w Trewirze uzgodniony 16 lutego 1919 roku zakończył powstanie wielkopolskie. Wytyczenie linii demarkacyjnej rozdzielającej niemieckie i polskie oddziały miało gwarantować spokój na granicy do czasu podpisania traktatu wersalskiego. Niestety, mimo zobowiązania Niemców do zaprzestania kroków zaczepnych dopuszczali się oni licznych prowokacji. Niemieckie oddziały starały się na różnych odcinkach przesunąć front w korzystny dla siebie sposób, wszczynając incydenty zbrojne. Po stronie polskiej zginęło w nich ponad 120 osób. 

Do podobnych zdarzeń dochodziło m.in. w okolicach Leszna. 2 lipca 1919 roku w jednej z potyczek poległo dwóch oficerów: Wacław Andrzejewski (1879–1919) z Krzywinia, dowódca stacjonującej w Kąkolewie 1 kompanii 6 pułk strzelców wielkopolskich i Leon Włodarczak (1887–1919) z Żytowiecka, dowódca 2 kompanii tegoż pułku, stacjonującej w Pawłowicach. Ich ciała złożono w mogiłach powstańczych na cmentarzach parafialnych w Krzywiniu i Żytowiecku, natomiast w miejscu ich śmierci wystawiono pomnik, przy którym organizowano manifestacje patriotyczne. 

Na fotografii uroczystość z okazji 10. rocznicy śmierci oficerów. W obchodach biorą udział przedstawiciele władz, oficerowie i żołnierze Wojska Polskiego, mieszkańcy oraz członkowie związków kombatanckich i organizacji społecznych. Przemawiają: Bernard Śliwiński (1883–1941), były dowódca 6 pułku strzelców wielkopolskich i podpułkownik Aleksander Pragłowski (1895–1974), dowódca 17 pułku ułanów i komendant garnizonu w Lesznie.  

D.Cz.