[…] w sobotę przed Białą Niedzielą chłopcy robią manekiny ze słomy, zatykają je na długich żerdziach, ubierają w stare marynarki i koszule, a następnie jak w procesji obchodzą całą wieś, by wreszcie zajść nad jezioro i tam słomiane kukły spalić.
Obrzęd niszczenia „śmiercichy” odbywa się w sobotę poprzedzającą niedzielę środopostną, czyli niedzielę Laetere – „radosną niedzielę”. Jest jednym z wielu obrzędów ludowych związanych z przywoływaniem wiosny. Uczestniczą w nim głównie dzieci i starsza młodzież, zwłaszcza chłopcy, dbający o bezpieczeństwo podczas palenia kukły. W przeszłości był powszechnie praktykowany w okolicach Wschowy, Rawicza, Ostrzeszowa i Kępna.
Obrzęd polega na obnoszeniu po wsi 10-metrowego bałwana, wykonanego z trzciny i słomy. Chłopcy noszą go na ramionach, a młodsze dzieci z gałązkami jałowca przybranymi wiechciami słomy podążają za orszakiem. W ten sposób obchodzą domostwa , przy czym raz po raz „poją” śmiercichę, zanurzając jej łeb w stawie. Gdy zapada wieczór orszak wyrusza za wieś i tam przy ogólnej wrzawie następuje akt spalenia kukły. Dzieci zapalają przygotowane wcześniej gałęzie jałowca i kopy słomy. Przed laty słupy ognia wybuchały też w sąsiednich miejscowościach: Miastku, Górsku, Brennie, Wijewie, Potrzebowie i Radomyślu.
nr inw. MPE-61/9
W zbiorach Muzeum Okręgowego w Lesznie od 2020 roku, dar
D.Cz.