Tag: budownictwo murowaneStrona 1 z 2

Brylewo. Dożynki, 1931 rok

Dożynki, inaczej Wieńce lub Okrężne, to tradycyjna uroczystość ludowa z okazji zakończenia żniw. W uroczystym, barwnym korowodzie niesione są z pola wieńce, uplecione z kłosów zbóż i ziół,…

Brylewo. Zespół teatralny, lata 1928–1939

Zespół teatralny w Brylewie założyła w 1927 roku Maria Ponikiewska, była śpiewaczka Opery Poznańskiej. Występowali w nim pracownicy folwarczni i gospodarze. Próby odbywały się w kuchni dworskiej, a…

Brylewo. Przedstawienie amatorskie, 1933 rok

Zespół prowadzony przez Marię Ponikiewską swoją aktorską przygodę rozpoczął od premiery sztuki ludowej „Wesele Zosi” autorstwa Franciszka Gabriela Dominika (1859–1926), z muzyką  Adama Wrońskiego (1850–1915). Wystawiono ją w…

Bukówiec Górny (?). Fotografia ślubna, pocz. XX wieku 

Okolicznościowa fotografia wykonana została z okazji ślubu. Młoda para siedzi w środku w otoczeniu najbliższej rodziny, panna młoda rodziców, pan młodu matki. Wokół goście weselni ustawieni w kilku…

Bukówiec Górny. Towarzystwo Powstańców i Wojaków, około 1930 roku 

Towarzystwo Powstańców i Wojaków utworzono w Bukówcu w 1922 roku. Członkami założycielami byli: Franciszek Fengler (1874–1960) – prezes, Franciszek Apolinarski (1889–1977) – komendant, Jan Ratajczak – sekretarz i…

Bukówiec Górny. Katolickie Towarzystwo Robotników Polskich, przed 1939 rokiem

Założycielem oddziału Towarzystwa był proboszcz miejscowej parafii ks. Paweł Kitzmann (1871–1914), a członkami powracający do Bukówca tzw. „westfalocy”, czyli emigranci zarobkowi z Westfalii. Celem utworzonego w 1908 roku…

Dąbcze. Pocztówka wielotematyczna, pocz. XX wieku, Leszno, Fotographische Aufnahme von Samus Breslauer 

Dąbcze lokowano w XIV wieku, a jego pierwszym znanym właścicielem był rycerz Jarost. Imię to można przetłumaczyć jako: gniewny, srogi lub surowy. W XVII wieku miejscowość przeszła we…

Dąbcze. Pocztówka wielotematyczna, 1912 rok, Bytom Odrzański, Photographie und Verlag M. Goebel

Pocztówka adresowana do Elsy Wittke z Charottenburga. Datowana: Dąbcze, 30.07.1912. Droga córko! Dotarliśmy tu bezpiecznie już wyruszamy w drogę do Rydzyny. Serdeczne pozdrowienia! Pozdrawiamy również wujka i ciocię….

Dąbcze. Fotografia rodzinna, przed 1939 rokiem 

Głębokie przemiany społeczne, gospodarcze i kulturowe sprawiają, że tradycyjne pojęcie rodziny i jej model podlegają daleko idącym zmianom. Rodzina wielopokoleniowa, definiowana jako rodzina, w której we wspólnym domu …

Długie Nowe. Pocztówka wielotematyczna, 1907 rok, Wrocław, Verlag R. Flassig 

Pocztówka adresowana do Anny Hancke(?) z Łęgonia (niem. Langenau).  Miejscowość po raz pierwszy odnotowano w 1407 roku. Wieś w różnych okresach należała do Kotwiczów-Dłuskich, Wilkowskich, Rokossowskich i Nieżychowskich….

Długie Stare. Pocztówka wielotematyczna, około 1905 roku, Leszno, Photographische Aufnahme und Verlag von Samus Breslauer

Pocztówka adresowana do panny Brentmann z Gromadki (niem. Gremsdorf). Datowana: Długie Stare, 28.06.1905. Szanowna Pani! Chcielibyśmy bardzo podziękować za Twoją kartę. Cieszymy się, że bezpiecznie wróciłaś do domu….

Długie Stare. Pocztówka wielotematyczna, około 1911 roku, Leszno, Verlag Albin Janicki

Pocztówka adresowana do Richarda Krehla z Berlina. Datowana, Długie Stare, 16.12.19?? Drogi Ryszardzie! jeśli jeszcze nie wysłałeś paczki, prześlij proszę brązowe ubranie dla Herberta i niebieski płaszcz dla…

Długie Stare. Pocztówka wielotematyczna, około 1912 roku

Pocztówka adresowana do Richarda Krehla z Berlina. Datowana: Długie Stare, 28.7.1912. Drogi bracie i szwagrze, pisałeś do nas, że chcesz nas odwiedzić, to bardzo miłe, ale napisz nam,…

Dłużyna. Wizytacja ks. biskupa Walentego Dymka , 1933 rok, Leszno, Foto „Studjo”

Kodeks Prawa Kanonicznego zobowiązuje biskupa diecezjalnego do odwiedzania podległych mu parafii raz na pięć lat. Czynność może wykonać osobiście lub przez swojego biskupa pomocniczego. Wizytacje biskupie stanowią nawiązanie…

Dłużyna. Zespół Mandolinistów, po 1954 roku

Zespół muzyczny złożony z uczniów szkoły powszechnej w Dłużynie powstał w latach 50. XX wieku z inicjatywy Stanisława Czapczyńskiego. Uczył on dzieci gry na różnych instrumentach, jednak najważniejszym…

Drobnin. Pocztówka wielotematyczna, około 1904 roku, Leszno, Photographische Aufnahme und Verlag von Samus Breslauer

Pocztówka adresowana do M. Kotschej z Krakowa. Datowana: Drobnin, 27.12.1904. Kochana Michalinka, Serdecznie Ci dziękuję za przesłaną mi kartę śliczną wraz z życzeniami szczęśliwych świąt. Również i ja…

Drzeczkowo. Kościół pw. Najświętszej Maryi Panny Wniebowziętej, około 1950 roku

Kościół w Drzeczkowie zbudowano w 1775 roku z fundacji Adama Nieżychowskiego (1745–1794), szambelana królewskiego. Wzniesiono go w miejscu wcześniejszej, drewnianej świątyni odnowionej z zapisu Przecława Leszczyńskiego (1605–1670), wojewody…

Garzyn. Pałac, 1950 rok

Garzyn należał w przeszłości do różnych rodów rycerskich: Wyskotów, Gryżyńskich i Borków Osieckich. Z czasem stał się częścią wielkich posiadłości rodziny Opalińskich, następnie Chłapowskich, a potem Szołdrskich. Pierwszymi…

Goniembice. Kościół pw. św. Mikołaja, około 1950 roku

W długiej historii Goniembic pojawiają się informacje o trzech kościołach. Najstarszy, pw. św. Mikołaja i św. Barbary, istniał już w XIV wieku. Nową, drewnianą świątynię z fundacji Jana…

Górka Duchowna. Pocztówka dwuwidokowa, przed 1905 rokiem, Czempiń, Fotografia i nakład Leon Durczykiewicz

Wieś Górka po raz pierwszy pojawia się w źródłach pisanych w 1258 roku jako własność opactwa benedyktynów z Lubinia. Uważa się, że nadanie wsi klasztorowi nastąpiło znacznie wcześniej,…

Górka Duchowna. Pocztówka wielotematyczna, po 1919 roku, Gostyń, Nakład Wincenty Eitner

Ruch pielgrzymkowy w Górce Duchownej trwa od wiosny do późnej jesieni. Poza wiernymi przybywającymi indywidualnie w sanktuarium gromadzi się młodzież kończąca szkoły, dzieci po I Komunii św., członkowie…

Górka Duchowna. Sanktuarium Matki Bożej Pocieszenia, 1912 rok, Śmigiel, Nakład Władysław Nowicki

Największa liczba pielgrzymów przybywa do sanktuarium z okazji odpustu ku czci Matki Bożej Pocieszenia. Przypada on na przełom sierpnia i września i trwa przez 10 dni. Gromadzi duchowieństwo,…

Górka Duchowna. Sanktuarium Matki Bożej Pocieszenia, przed 1939 rokiem

Kościół w Górce Duchownej należy do najsłynniejszych sanktuariów maryjnych w Wielkopolsce. Organizowane tam odpusty odbywają się w święta: Zesłania Ducha Świętego i Matki Bożej Pocieszenia (dwie ostatnie niedziele…

Górzno. Pałac, przed 1939 rokiem

Klasycyzujący pałac w Górznie zbudowano w 1904 roku dla Kurta Müllera (1865–1933). Jego przodkowie kupili majątek w 1870 roku od księcia Augusta Antoniego Sułkowskiego (1820–1882). Z czasem stali…

Jabłonna. Kościół pw. św. Mikołaja, 1950 rok

Kościoły wydają się być jednym z najtrwalszych elementów krajobrazu. Niestety, nie w każdym przypadku los jest dla nich równie łaskawy. Kościół w Jabłonnie ufundowali w XIII wieku cystersi…

Jezierzyce Kościelne. Pocztówka wielotematyczna, po 1913 roku, Zgorzelec, Kunstverlag „Hansa”

Najstarsze informacje dotyczące miejscowości pochodzą z drugiej połowy XIV wieku. Wieś była własnością rycerską i początkowo należała do rodziny Kromnow, następnie do Kotwiczów z Gołanic, Krzycka Wielkiego i…

Jezierzyce Kościelne. Koło śpiewu „Moniuszko”, 1951 rok

Koło Śpiewu  „Moniuszko” w Jezierzycach Kościelnych reaktywowano w styczniu 1947 roku w obecności 26 członków. Jego prezesem został Ludwik Samol, a dyrygentem nauczyciel Feliks Galon. Przed wybuchem wojny…

Karchowo – Kosowo. Pocztówka wielotematyczna, 1934 rok

Pocztówkę wykonano na zamówienie wybitnego anglisty i historyka literatury profesora Stanisława Helsztyńskiego (1891–1986). Obok portretu ludowego rzeźbiarza Andrzeja Majchrzaka (1864–1953) z Karchowa, umieszczono na niej wizerunki wykonanych przez…

Kąkolewo. Poświęcenie sztandaru Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, 1935 rok, fot. Tadeusz Semrau

Jako chrzestna na poświęceniu sztandaru gn[iazda] Kąkolewo w dniu 18 VIII 1935 r. Gniazdo Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Kąkolewie założono w 1924 roku. Inicjatorami jego powstania byli: Stanisław…

Kąkolewo. Remizo-świetlica, po 1958 roku

Ogromne straty jakie Polska poniosła w czasie II wojny światowej zmusiły władze do podjęcia dzieła odbudowy zniszczonych fabryk i miast, przede wszystkim stolicy kraju – Warszawy. W tym…

Krzycko Wielkie. Dwór, około 1950 roku

Historia Krzycka Wielkiego przez stulecia związana była z historią rodziny Kotwiczów-Krzyckich. Przedstawicieli jednego z najmożniejszych rodów rycerskich ziemi wschowskiej. Przeprowadzone przez nich podziały majątkowe doprowadziły do znacznego rozdrobnienia…

Krzycko Wielkie. Dwór, 1950 rok

Kotwicze osiedlili się w granicach ziemi wschowskiej w XIV wieku. Wcześniej przybywali na Śląsku, ale swoją wędrówkę na wschód rozpoczęli z Miśni na Górnych Łużycach. W Polsce ich…

Lubonia. Dwór Morawskich, około 1925 roku

Dwór w Luboni zbudowano pod koniec  XVIII wieku dla Jana Turno (– 1792), stolnika kaliskiego, generała wojsk koronnych i uczestnika konfederacji barskiej. Po jego śmierci dobra zostały sprzedane…

Lubonia. Dwór Morawskich, około 1950 roku, fot. Michniewicz

Działania wojenne, a następnie pozbawienie prawowitych właścicieli ich majątków na mocy dekretu o reformie rolnej, w wielu przypadkach oznaczało zniszczeniem cennych dla kultury narodowej zabytków. Podobny los mógł…

Lubonia. Kaplica dworska, około 1950 roku

Kaplice dworskie należą do często występujących elementów architektury towarzyszących zamkom, pałacom i szlacheckim dworom. Budowano je jako część całego założenia lub jako wolnostojące budynki, którym niekiedy przeznaczano rolę…

Mórkowo. Kościół pw. Wszystkich Świętych, około 1950 roku

Parafia w Mórkowie istnieje przynajmniej od 1405 roku, a pierwszym znanym z imienia plebanem był Maciej. Na początku XVI wieku kościół były w posiadaniu dominikanów z Głogowa. Osadził…

Oporowo. Chłopska chata, 1950 rok

Wiejska architektura w Wielkopolsce w XIX wieku stopniowo zastępowana była przez budownictwo murowane. Zdecydowały o tym nakazy administracji pruskiej odwołujące się do przepisów przeciwpożarowych oraz szybki rozwój gospodarczy…

Osieczna. Kościół o.o. Franciszkanów, około 1930 roku , Kraków, Zakłady Reprodukcyjne „Akropol”

Klasztor wraz z kościołem pw. św. Walentego powstał z fundacji Adama Olbrachta Przyjemskiego (1590–1644) – oboźnego koronnego i starosty kruszwickiego. Oficjalne sprowadzenie reformatów do Osiecznej nastąpiło 14 sierpnia…

Rydzyna. Brunon Bortel, Ratusz w Rydzynie, 1975 rok

Na osi kompozycji przedstawienie bryły dwukondygnacyjnego budynku. Nad kalenicą góruje czworoboczna wieżyczka z ażurowym hełmem, zwieńczona kulą i chorągiewką. Fasada ozdobiona jest lizenami. W górnej części szczytu znajduje…

Sądzia. Pocztówka dwuwidokowa, około 1915 roku, Wrocław Popowice, Verlag M. Volkmer

Miejscowość nosiła pierwotnie nazwę Nowa Wieś i jak wiele wsi rycerskich w ziemi wschowskiej należała do rodziny Kotwiczów. Jednym z jej właścicieli był Andrzej Krzycki (1482–1537), prepozyt kolegiaty…

Włoszakowice. Hotel, około 1915 roku, Wschowa, Verlag der photographische Anstalt von Adolf Enderich

Dawny hotel Oskara Hentschela przy obecnej ulicy Kurpińskiego 24 stoi do dzisiaj i nadal służy podobnym celom. W przeszłości – poza pokojami gościnnymi – mieściła się w nim…

Włoszakowice. Poświęcenie dzwonów, 1926 rok, Leszno, Tadeusz Semrau

Bicie dzwonów kościelnych towarzyszy chrześcijanom od niepamiętnych czasów. Ich dźwięk symbolizuje zjednoczenie wiernych i komunikuje otwartość Kościoła. W życiu każdej wspólnoty dzwony pozostają ważnym elementem zbiorowej tożsamości i…

Włoszakowice. Portret Rozalii Pytlik, około 1922 roku

Rozalia Maria Pytlik z domu Dartsch (1868–1938) przez kilkadziesiąt lat mieszkała we Włoszakowicach. Pochodziła z Wronowa na Dolnym Śląsku. Wspólnie z mężem prowadziła gospodarstwo, a jednocześnie pomagała mieszkańcom…

Włoszakowice. Fotografia ślubna, około 1928–1929 roku

We wszystkich kulturach i społecznościach ślub stanowi element utrwalonego przez tradycję rytuału, nadającego młodej parze status rodziny. Od wieków wraz z weselem zaliczany jest do najważniejszych momentów w…

Włoszakowice. Portret rodziny Pytlik, przed 1938 rokiem

Włoszakowice to miejscowość licząca blisko 4000 mieszkańców. W okresie międzywojennym było ich ponad dwa razy mniej, a część ludności była pochodzenia niemieckiego. O ówczesnej świadomości narodowej zdecydowanej większości…

Włoszakowice. Dożynki, 1949 rok, Mieczysław Kudella

Niektóre elementy stroju ludowego były traktowane jak lokata kapitału. Dotyczy to zwłaszcza biżuterii, bogato zdobionych czepców i okryć wierzchnich. Kosztowne części ubioru były wyznacznikiem prestiżu, nie wszyscy członkowie…

Zaborowo, Kościół ewangelicki, lata 1939–1945, Falkenberg, fot. Kurt Elsner

W 1644 roku Wojciech z Błociszewa Gajewski (ok. 1610–1657), ówczesny dziedzic Czacza, otrzymał od króla Władysława IV Wazy (1595–1648) zgodę na założenie Zaborowa. Miasto, podobnie jak Bojanowo, Rawicz…

Zaborowo. Kościół ewangelicki, 1944 rok

300 rok jubileuszu kościoła w Zaborowie 9 lipca 1944, Zaborowo k. Leszna. Z serdecznymi pozdrowieniami dla wszystkich kochanych przyjaciół z Ojczyzny! Annemarie Hübner, obecnie w Kölleda w Rejencji…

Zaborowo. Szkoła, lata 1939–1945, Falkenberg, fot. Kurt Elsner

Szkoła ewangelicka w Zaborowie istniała już w XVII wieku. Wspomina o niej przywilej Rafała Leszczyńskiego (1650–1703) z 1670 roku. Obiekt spłonął w pożarze miasta w 1792 roku. Budynek…

Zaborowo. Dom rodziny Heckel, lata 1939–1945

Położony przy Rynku Zaborowskim dom oznaczony numerem 31 do końca II wojny światowej należał do rodziny Heckel. Pośrednio związany jest z historią miejscowej parafii ewangelickiej. Jego właściciel, Robert…